Dünyaya 18 trilyon borcu olan ABD’nin yükünü azaltmak için böyle bir hamle yaptığını vurgulayan Yard. Doç. Dr. Mustafa Yurttadur, AB ülkelerinin alınan karara sert karşılık vereceğini söyledi.

ABD Başkanı Trump 1 Mart'ta tüm dünyaya yönelik çeliğe yüzde 25, alüminyuma ise yüzde 10 ilave gümrük vergisi getirileceğini açıkladı. Türkiye, Amerika'ya 1,2 milyar dolarlık çelik, 78,5 milyon dolarlık alüminyum ihraç ederken, vergi artışına karşı harekete geçti. Bakan Nihat Zeybekci, önceki gün AB Ticaret Komiseri Cecilia Malmström'le konuyu değerlendirdi. Malmström, iki tarafın birlikte hareket etmesi fikrini destekledi. Ekonomi Bakanlığı'nca yapılan açıklamada Malmström'le görüşmede DTÖ platformunda ortak hareket kararı çıktığı belirtildi. ABD’de Çin'in hızla artan çelik üretimi nedeniyle küresel çelik piyasasındaki fazla kapasiteden kaynaklı vergi artışına gidildiği iddia edilse de Yard. Doç. Dr. Mustafa Yurttadur, ABD’nin halihazırda 18 kat trilyon olan dış borcunu kapatmak için vergi artırımına gittiğini söyledi. Konu hakkında Diriliş Postası Gazetesi’nin sorularını yanıtlayan Yurttadur, Afrin harekâtının konuyla ilgisi olmadığına dikkat çekerken Türkiye’nin alınan karara pamukla karşılık verilmemesi gerektiğini vurguladı.

“ABD 18 trilyon ödemek için kriz çıkardı!”

ABD’nin demir-çelik ve alüminyuma yüzde 25 vergi artırımına gitmesi ticaret savaşı olarak değerlendirilebilir mi?

Demir-çelik ve alüminyuma getirilmiş olan vergi artırımı ABD’nin ticaret alanında başlattığı savaşın ilanıdır. Bundan sonrada bu savaşta çok çekişmeli rekabetler olacağı şeklinde değerlendirilebilir. ABD’nin 18 trilyon dolara ulaşan borcundan dolayı son zamanlarda özellikle vergi yaptırımlarına gitme kararı aldı. Bu kararlar neticesinde ABD’nin özellikle vergi dışındaki yaptığı atılımlardan biride Suudi Arabistan’daki işadamlarının belirli bir süre otelde gözaltında tutulmasıydı. Bu işadamlarından istenilen miktarda cezalar alındıktan sonra tekrar serbest bırakıldı. Bu uygulamada aslında ABD’nin borçlarını ödemek için yapmış olduğu atılımlardan biriydi.

“PAMUKLA KARŞILIK VERMEK AKILLICA OLMAZ”

Türkiye alınan karara pamuk ithalatına gümrük vergisinde artış yaparak karşılık verir mi? Böyle bir hamleyle tekstil piyasası etkilenir mi?

Türkiye katma değerli ürünler maalesef üretemiyor. Ülkemiz şu an ihracat alanında en çok tekstil alanında ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla pamuk ithalatına gümrük vergisinde artış yapılması ülkemiz için çok akılcı bir yaklaşım sayılmaz. Tekstil ihracatı yapan firmalarımıza çıkacak ek maliyetlerden dolayı hem iç hem de dış piyasada sorunların çıkacağını düşünüyorum. Pamuk ithalatına ek gümrük vergisi artışı yaparak karşılık vermek yerine sebze-meyve ihracatında vergi artışına gitmek daha akıllıca olur. Meyve-sebze alanında bir zarara uğranılsa bile bu zarar Rusya ya da iç pazarda karşılanabilir.

AFRİN HAREKÂTININ VERGİ ARTIRIMIYLA İLGİSİ YOK

ABD’nin vergi artırımına gitmesini Türkiye’nin Afrin harekâtına bağlayanlar var. Sizce de durum öyle midir?

Türkiye’nin Afrin’e girmiş olması demir-çelik ve alüminyuma vergi artırılmasına ana etken olarak değerlendirilemez. Trump göreve gelmeden seçim beyannamesinde bu kararları alacağını açıklamıştı. Eğer harekâtın başlamasıyla birlikte böyle bir atılım yaşanmış olsaydı operasyona yönelik kasıt aranabilirdi. Dolayısıyla yaşanan olayı Türkiye’nin Afrin harekâtına bağlamak mantıklı sayılmıyor.

“YERLİ SİLAHLAR OLMASAYDI AFRİN HAREKÂTI OLMAZDI”

Silah sanayisinin ham maddesinde gidilen vergi artışı piyasaya etki yapar mı? ABD’nin hamlesini Türkiye’de savunma sanayisinde millileşmeye ket vurma değerlendirmesi abartı mı sayılır?

Demir-çelik ve alüminyumun vergi oranlarının artırılması silah sanayisini büyük oranda etkileyecektir. Silahın ham maddesinde fiyatların artması piyasada farklılıkların ortaya çıkmasına neden olacaktır diye düşünüyorum. ABD’nin en büyük gelirlerinden biriside silah ihracatı olduğu için rakiplerini zora sokmaya çalışıyor. Eğer biz milli silahlarımızı üretemiyor olsaydık Afrin’de olamazdık. ABD’nin yapmış olduğu vergi artırımı bizim yerli silahlarımıza yönelik herhangi bir set unsuru olmayacaktır. Silah fiyatları yükselecektir belki ama bizim imkânlarımızı kısıtlama söz konusu bile olamaz.

“ÖNCE PETROLÜ GARANTİYE ALDILAR”

Trump’ın seçim bildirisinde vergi artışına gidileceği beyan edilmesine rağmen neden bugüne kadar bekledi; dünya kamuoyu böyle bir artırıma hazırlandı mı?

Amerika’nın bu dönemde vergi artırımına gitmesinin altında yatan sebepleri iyi yorumlamak gerekiyor. ABD, Suudi Arabistan’daki petrol sorununu tamamen çözdükten sonra atılıma geçmiştir. Eğer Arap ülkeleri de ABD’nin bu kararına karşı durmuş olsaydı şuan vergi artırımına gitmesi söz konusu bile olmazdı. ABD şuan Suudi Arabistan’dan çok ciddi petrol alımı yapıyor. Buradan gelen vergi artırımının kendilerini ne kadar zor duruma sokacağına bildikleri için öncelikle Arap ülkelerinde kriz çıkmaması için önlemlerini aldılar. ABD Suudi Arabistan aracılığıyla AB ülkelerine petrol konusunda tehditte bulunabilir. Bu ülkede etkileri çok yüksek olduğu için istedikleri gibi hareket edebiliyorlar. İran algısıyla Suudi Arabistan’a yaklaşan ABD böylelikle 280 milyar dolarlık silah satışı yapmıştı.

“KANADA VE MEKSİKA ABD’NİN EYALETİ GİBİ”

Kanada ve Meksika’nın demir-çelik ve alüminyum vergisinden muaf olmasını nasıl değerlendirmek gerekiyor?

Malum ABD Meksika sınırına çok ciddi bir duvar örme projesini var. İki ülke arasında ciddi problemler olduğu için bu ülkeyi gümrük vergisinden muaf tutuyor. Kanada zaten ABD’nin eyaleti gibi faaliyet gösterdiği ve Kanada dolarının ülkeye girdisini azaltmamak amacıyla bu ülkeyi de vergiden muaf tutmuştur.

“TÜRKİYE DEMİR ÇELİK İŞLEME KONUSUNDA YETERLİ DEĞİL”

ABD silah sanayiini dünyada kimseye bırakmamak için 1900’lü yıllardan beridir Türkiye’nin demir-çeliğin işlenmesini engel olmuştur. Bu oluşum 2000’li yıllardan sonra yıkılmaya çalışılmış olsa da henüz kat ettiğimiz yol yeterli durumda değildir. Özellikle Anadolu’da bu tip işletmelerin sayısı her geçen gün artıyor. Başta devletin, demir ve çeliğin işlenmesi için destek vermesi gerekiyor. Bu üretimi yapacak işletmelere devlet bankaları tarafından kredilerin artırılması, yine bu işletmelerin vergiden muaf olması gibi birçok ayrıcalık getirilmesi gerektiğine inanıyorum. Bu iş tamamen milli bir meseledir. Özellikle silah sanayiine katkı sağlayan işletmelere teşvik uygulanması gerekiyor.

AB sert yaptırım uygulayacak!

“AB ülkelerinin ABD’nin kararına çok ciddi karşılık vereceğini düşünüyorum. Avrupa Birliğinin burada yapması gereken olgu şudur; Kendi ihraç etmiş olduğu ürünlere ek vergi getirilerek karşılık verilebilir. Amerika’nın çok ciddi borcu olduğu için AB’nin vergi yükümlülüğünde artışa geçmesi ABD’yi bulunduğu durumdan daha da kötü bir vaziyete sokacaktır.”

Kaynak: Diriliş Postası (Atakan Irmak)