Ülkemizde çocuklarda diş çürüğüne rastlanma oranının oldukça yüksek olduğunu belirten Doç. Dr. Canan Duman, diş çürüklerine erken müdahalenin önemine işaret etti. Diş çürüklerinin önlenmesinde öncelikli olarak şeker tüketiminin mutlaka sınırlandırılması ve dişlerin en az iki kere fırçalanması gerektiğini söyleyen Duman, şekerin alındığı zamanın da çürük oluşumu için önemli olduğunu vurguladı. Ana yemekle birlikte şeker tüketimi diş çürüğü riskini azaltırken; biberon ise gece boyu beslenme çok şiddetli çürük oluşumuna neden oluyor.
İstanbul Atlas Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Canan Duman, çocukluk döneminde görülen diş çürükleri ve alınması gereken önlemlere ilişkin değerlendirmede bulundu.
Çocuklarda yüzde 76,5 oranında diş çürüğüne rastlanıyor
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde 514 milyon çocuğun diş çürüğü kaynaklı sağlık problemleri yaşadığını belirten Doç. Dr. Canan Duman, “Ülkemizde bu konuda en son yapılan çalışma ise çocuklarda diş çürüğüne rastlanma oranını yüzde 76,5 olarak rapor etmiştir. Fakat bu yüksek oranlar bu durumun ‘normal’ olduğunu düşündürmemelidir. Çocuklarda ilk dişin ağız içinde görüldüğü dönem olan yaklaşık 6 aydan itibaren gerekli önlemler alınmazsa yaşamın ilk yıllarında yaygın diş çürükleri görülebilir” diye konuştu.
Diş çürüklerine zamanında müdahale önemli
Erken dönemlerde ortaya çıkan diş çürüklerine zamanında müdahalenin önemini vurgulayan Doç. Dr. Canan Duman, “Süt dişlerinde görülmeye başlayan bu çürüklerin durdurulamadığı ve tedavi edilemediği durumlarda ağrı, enfeksiyon, yeme güçlüğü, kilo kaybı gibi direk problemler, genel sağlığı olumsuz etkileyen birçok ikincil hastalığa yol açabilir ve/veya var olan hastalık durumunu şiddetlendirebilir. Gülüşü ve konuşmayı etkileyen ön bölgedeki dişlerinin çürük nedeniyle kaybının konuşma güçlüğüne ve özgüven eksikliklerine yol açabildiği unutulmamalıdır. Kısacası ailelerin hedefledikleri normal durum, çocuklarımızın ağrı duymadan yemekleri çiğnediği, çekinmeden gülümsediği sağlıklı dişler olmalıdır” dedi.
Şeker tüketimi diş çürümesini hızlandırıyor
Diş çürüklerinin kontrol edilebilen ve edilemeyen birçok faktörün bir araya gelmesi sonucunda oluştuğunu belirten Doç. Dr. Canan Duman, diş çürümesinde şeker tüketiminin rolüne işaret etti:
“Temel olarak ağızda bulunan ve yiyecek/içecekler yoluyla alınan şekeri sindirirken asit üreten bakteriler dişin yavaş yavaş erimesine sebep olur. Bu erime başlangıçta gözle görülemez düzeydedir. Tekrar tekrar şeker tüketimi, diş fırçalamama sebebiyle gitgide artan bakteri sayısı ile birleşince gözle görülen diş çürüklerinin oluşması kaçınılmazdır. Genetik yatkınlık, kişinin tükürüğü ile ilgili faktörler gibi çeşitli başka etkenler de çürüğe olan yatkınlığı etkilese de ağız ortamında asit oluşturacak şeker ve bakteri olmazsa çürük oluşmaz. Şeker tüketimi sınırlandırılmaz ve çocukların dişleri fırçalanmazsa dişler kesinlikle çürüyecektir.”
Çocuk diş hekimleri ile iş birliği sağlanmalı
Erken dönemde alınacak önlemlerle diş çürümesinin önlenebileceğini ifade eden Doç. Dr. Canan Duman, “Aklımızda tutmamız gereken birinci gerçek, çocuklarda diş çürüklerini önlemenin oluşan çürükleri tedavi etmekten çok daha kolay olduğudur. İkincisi ise bunun sadece aileler ile çocuk diş hekimlerinin iş birliği ile sağlanabileceğidir” dedi.
Gece boyu biberonla beslenme çürük riski oluşturuyor
Diş çürüklerinin önlenmesinde öncelikli olarak şeker tüketiminin mutlaka sınırlandırılması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Canan Duman, “Şeker dediğimizde aklımıza sadece paketli şekerler, çikolatalar gelmemelidir. Meyveler, meyve suları, süt, bazı sebzeler en az bir tür şeker içerirler. Ketçap ve bazı salata soslarına da şeker eklenmektedir. Çürük oluşturma içerdiği şeker çeşidine veya kıvamına göre de değişir. Örneğin kuru meyve gibi yiyecekler, dişlere yapışıp ağızda uzun süre kaldığı için risk oluşturur. Hazır veya ev yapımı meyve suları yüksek oranda şeker içerir. Şekerin alındığı zaman da çürük oluşumu için kritik öneme sahiptir. Ana yemekle birlikte tüketim riski azaltırken, biberon içinde gece boyu beslenme çok şiddetli çürük oluşumuna neden olur” uyarısında bulundu.
Florlu diş macunu daha fazla koruyucu
Diyet kontrolü ile birlikte günde en az iki kere çocuğun yaşına uygun bir fırça ve macun ile dişlerin fırçalanması gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Canan Duman, flor içerikli macun kullanmanın florsuz macun kullanımına göre yüzde 25 daha fazla koruma sağladığını söyledi
Fırçalamaya yetişkinlerin yardım etmesinin önemine işaret eden Doç. Dr. Canan Duman, “Çocukların motor becerileri kendi dişlerini etkili bir şekilde fırçalama için uygun olmadığından fırçalamanın bir yetişkin yardımıyla yapılması gerekir. Çocuk kendi kendine banyo yapacak veya ayakkabı bağcığı bağlayabilecek yaşlara gelene kadar fırçalamaya mutlaka yardım edilmelidir” tavsiyesinde bulundu.
Doç. Dr. Canan Duman, düzenli çocuk diş hekimi kontrolü ve klinikte yapılan koruyucu uygulamaların çürük oluşumunun önüne geçmek için en etkin yöntem olduğunu belirterek “Her çocuğun çürük riski farklı olduğundan hekiminiz sizin için en uygun diş macununu ve kontrol sıklığını belirleyecektir” diye konuştu.
