Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Özlem Özgür Gürsoy, jinekolojik kanser türleri arasında ilk sırada yer alan rahim ağzı kanserinin ’korunmayla önlenebilecek’ kanserlere en iyi örnek olduğunu, erken tanı ve taramayla vakaların üçte birinin engelleneceğini vurguladı.
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Özlem Özgür Gürsoy rahim ağzı (serviks) kanserinin, kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olması nedeni ile ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çekti. Rahim ağzı kanserinin Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) 2020 yılı verilerine göre meme, akciğer ve kolorektal kanserden sonra görülme sıklığına göre dördüncü, jinekolojik kanser türleri arasında ise ilk sırada yer aldığını aktaran Dr. Gürsoy, "Serviks kanseri gelişiminde Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu rol oynamaktadır. HPV, en sık cinsel yolla bulaşmaktadır. Bu nedenle ilk cinsel ilişki yaşı, partner sayısı ve sigara bu kanser tipinin gelişiminde önemli risk faktörleri olarak değerlendirilir" diye konuştu.
"Erken tanı ve tarama ile vakaların üçte biri engellenebilir"
Uzun süre devam eden HPV enfeksiyonlarının kansere ilerleme süreci oldukça uzun olduğu için tanı ve tedavi için oldukça geniş bir zaman aralığı bulunduğuna değinen Dr. Gürsoy, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) erken tanı ve tarama ile vakaların üçte birinin engellenebileceğini bildirdiğini hatırlattı. Dr. Gürsoy, bu nedenle DSÖ’nün 2020 yılında ilk defa bir kanser için eliminasyon programı başlattığından bahsederek, "Belirlenen hedef, 2030 yılında 15 yaşına gelmiş kız çocuklarının yüzde 90’ı HPV aşısını yaptırmış, 35-45 yaş arasındaki kadınların yüzde 70’ine tarama yapılmış ve servikal hastalık tanısı almış kadınların yüzde 90’ının tedaviye ve bakıma ulaşabiliyor olmasıdır" dedi.
"DSÖ’ye göre ilk aşı 9-15 yaşlarında yapılmalı"
Servikal kanser için aşı geliştirilmesinin bu mücadelede çok önemli bir gelişme olduğunu vurgulayan Dr. Gürsoy “DSÖ’ye göre ilk aşı 9-15 yaşlarında yapılmalı ve 0, 6-12 aylık program şeklinde iki doz program uygulanmalıdır. 15 yaşından sonra aşılama 0, 1-2, 6 aylık program şeklinde üç doz olarak planlanmalıdır. Aşıların daha önce ilişkiye girmemiş kişilere uygulanması önerilir zira ilk kez cinsel ilişkiye girdiği anda HPV enfeksiyon riski bulunmaktadır. 2019’da erişkinlerin de aşılanması gerekliliği ortaya konmuş ve aşı için yaş aralığı 9-45 yaş olarak genişletilmiştir. Ancak 45 yaş üzerinde kullanım için henüz ruhsatlı değildir" sözleriyle aşılar hakkında bilgi verdi.
"30-65 yaş aralığında 5 yılda bir HPV testi yapılmalı"
Dr. Gürsoy serviks kanserinin ’korunmayla önlenebilecek’ kanserlere en iyi örnek olduğunun altını çizerek aktif tarama programlarının uygulandığı toplumlarda kanserden kaynaklanan ölüm oranlarının önemli ölçüde azaldığını dile getirdi. Tarama programlarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için de toplumda farkındalığın artırılması gerektiğini belirten Dr. Gürsoy şunları söyledi:
"2014 yılından itibaren ülkemizde ulusal serviks kanseri tarama programı yürürlüğe konmuştur. Serviks Kanseri Ulusal Tarama Standartları’na göre 30-65 yaş grubundaki her kadının 5 yılda bir HPV testi ile taranması, pozitif çıkan olguların smear ile tekrar değerlendirilmesi sonrasında beş yıllık aralıklarla tekrarlanması ve son üç testi negatif olan 65 yaşındaki kadınlarda taramaya son verilmesi planlanmıştır.”
