Mersin Büyükşehir Belediyesi 13 ilçeden toplanan çöpleri ayrıştırarak bir kısmını geri dönüşümle ekonomiye kazandırırken, bertaraf edilmek üzere toprağa gömülen atıklardan da kurduğu sistem sayesinde elektrik üretiyor. Toplam 14 jeneratörle saatte 11 megawatt elektrik üretimi gerçekleştirilen tesisler sayesinde 100 bin konutun aydınlatma ihtiyacının karşılanması hedefleniyor.
Mersin’de 13 ilçeden toplanan günlük yaklaşık bin 900 ton evsel nitelikli katı atık il genelindeki 3 katı atık depolama tesisinde bertaraf ediliyor. Bazı uzak ilçelerdeki atıklar da 9 katı atık aktarma istasyonu aracılığıyla Silifke Tosmurlu, Tarsus Gürlü ve Mersin merkezdeki tesise Büyükşehir Belediyesi ekiplerince taşınıyor. Mekanik ayrıştırma tesislerinde ayrıştırılan evsel atıkların bir kısmı geri dönüşüm ile ekonomiye kazandırılırken, geriye kalan atıklar da bertaraf edilmek üzere sızdırmaz tabakayla kaplanmış bölgelerde toprak altına gömülerek oksijen ile teması kesiliyor.
Sistem nasıl çalışıyor
İl genelinde toplanan çöpler, ekonomiye kazandırılacaklar ayrıştırıldıktan sonra geriye kalanlar sıkıştırılarak toprakla örtülüyor. Bu işlem yapılırken, örtülen ve lot denilen bölgelere delikli borulardan oluşan iletim sistemi yerleştiriliyor. Lotlarda zamanla oluşan metan gazı, delikli borulardan kolektörler vasıtasıyla enerji üretim tesisine çekiliyor. Enerji üretim tesisine kurulan 10 bin metreküplük balonda depolanan metan gazı, çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra yakılacak hale getirilip jeneratörlerde kullanılarak, mekanik enerji elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Elde edilen elektrik ise elektrik dağıtım hatlarına aktarılıyor.
"Saatte 11 megawatt elektrik üretimi gerçekleştiriyoruz"
Düzenli Depolama ve Aktarma İstasyonları Şefi Efekan Beyhan, il genelinde günlük bin 800 ila bin 900 ton civarında evsel nitelikli katı atık toplandığını söyledi. Bu atıkların bir kısımını ekonomiye kazandırırken, bertaraf edilmek üzere toprakla kapatılan kesimden de elektrik enerjisi ürettiklerini ifade eden Beyhan, bu işlem esnasında doğaya salınacak metan gazını da kontrol altına aldıklarını belirtti. Mersin’de Silifke Tosmurlu, Tarsus Gürlü ve Mersin merkez olmak üzere 3 katı atık depolama tesis bulunduğuna işaret eden Beyhan, "Bu bertaraf tesislerinde, her tesiste ayrı olmak üzere elektrik üretim tesislerimiz var. Toplam 14 jeneratörle saatte 11 megawatt elektrik üretimi gerçekleştiriyoruz. Bu üretilen elektrik il genelindeki 100 bin hanenin aydınlatma enerjisine tekabül etmektedir. 2024 yılında biz bu 100 bin haneyi hedefliyoruz" dedi.
İlk etapta tesislere gelen evsel atıkların mekanik ayrıştırma merkezinde ayrıştırıldığını aktaran Beyhan, bunların bir kısmın geri dönüşümle ekonomiye kazandırıldığını, geri kalan kısmının ise bertaraf edilmek üzere sıkıştırılarak sızdırmaz tabakayla kaplanan toprağa gömüldüğünü kaydetti.
"İklim değişikliğine karşı da katkıda bulunuyoruz"
Elektrik üretimiyle ilgili kısmın da burada başladığını anlatan Beyhan, "Aslında biyogaz var. Biyogazın içinde metan gazı var. Metan gazı karbondioksitten 27 kat daha zararlı bir gaz. Biz burada evsel atıkların oksijen ile temasını keserek aslında metan gazını da kontrol altına alıyoruz. Bu sayede metan gazının doğaya salımını engelleyip iklim değişikliğine karşı da katkıda bulunuyoruz" diye konuştu.
Oluşan metan gazının, atıkları toprağa gömme esnasında yerleştirilen delikli borular vasıtasıyla kollekterlöre aracılığıyla enerji üretim tesisine çekildiğini dile getiren Beyhan, "Lotlardan toplanan gazlar elektrik üretim tesisine geliyor. Mersin merkezde şu anda 9 jeneratör bulunuyor. Gaz geldikten sonra çeşitli filtreleme ve soğutma işleminden sonra yakılabilir gaz haline geliyor. Burada jeneratörler vasıtasıyla mekanik enerji elektrik enerjisine çevrilerek elektrik dağıtım hatlarına iletiliyor. Burada hizmetin aksamaması için 10 bin metreküplük balon yaptık. Böylelikle gazın daha sağlıklı ve verimli kullanılabilmesi sağlanıyor" dedi.
