Evlilik birlikteliği içerisinde genellikle kocanın maddi koşulları elverdiği halde kadının zorunlu maddi ihtiyaçlarını karşılamaması, bilinçli olarak sistematik şekilde bunların dile getirilmesi ve evlilik hayatını çekilmez hale getirilmesi suretiyle gerçekleşen boşanmalardır. Ekonomik şiddet nedeniyle boşanma konusunda detaylı bilgiler için Ankara Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz. Ekonomik şiddet nedeniyle boşanma detaylı bilgiler için Ankara Boşanma Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz.
Ekonomik şiddet nedeniyle boşanma, eylemsel olarak çok farklı türlerde karşımıza çıkabilir. Ancak günümüz koşullarındaki boşanmalar nazara alındığında ekonomik şiddet nedeniyle boşanmaların hiç de azımsanmayacak sayıda olduğu görülmektedir. Evlilikte ekonomik şiddet kadınların karşı karşıya olduğu şiddetlerin en etkililerindendir. Ekonomik şiddet ile ilgili sorularınız için Avukata Sor ile alanında uzman deneyimli avukatlarımıza sorular sorabilirsiniz. Ekonomik şiddet nedeniyle boşanma konusunda detaylı bilgiler için İstanbul Avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz.
1. Ekonomik Şiddetin Tanımı Nedir?
Ekonomik şiddet, finansal kaynakları kontrol ederek veya kısıtlayarak bireyin ekonomik bağımsızlığını hedef alır. Genellikle bu tür şiddet, bir kişinin maddi kaynaklar üzerinde tek taraflı kontrol kurarak diğer kişinin özgürlüğünü ve yaşam kalitesini sınırlamayı amaçlar. Örnekler arasında gelir kontrolü, maddi kaynakları kısıtlama, çalışmanın engellenmesi, borçlandırma ve mallar üzerinde tek taraflı hak iddiası gibi durumlar bulunur. Bu tür şiddet, bireylerin sosyal ve ekonomik bağımsızlıklarını tehdit eder ve ciddi sonuçlar doğurabilir.
2. Evlilikte Ekonomik Şiddet Nedir?
Evlilikte ekonomik şiddet, eşlerin ekonomik kaynaklar ve finansal kararlar üzerindeki kontrolünü zorlaştıra veya sınırlandırarak bir eşin diğerini ekonomik bağımsızlıktan mahrum bırakması şeklinde tanımlanabilir. Bu durum, evlilik birliğini ve kişisel ilişkileri derinden etkileyebilir. İşte evlilikte ekonomik şiddetle ilgili bazı genel özellikler:
· Gelir ve Harcamaların Kontrolü: Eşlerin kazandığı parayı kontrol etmek, harcamalarını sınırlamak veya sadece belirli harcamalara izin vermek.
· Maddi Kaynaklara Erişimin Kısıtlanması: Eşin, temel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli maddi kaynaklara erişimini engellemek veya kısıtlamak.
· Çalışma ve Kariyer Hakkının Engellenmesi: Eşin çalışmasını engellemek, işten ayrılmaya zorlamak veya kariyer gelişimini sınırlamak.
· Borçlandırma ve Mali Sorumluluklar: Eşin rızası olmadan borçlanmak veya onun adına kredi almak, ekonomik yükümlülükler oluşturmak.
· Mallar Üzerinde Hak İddiası: Ortak mülkiyet veya diğer maddi varlıklar üzerinde tek taraflı kontrol kurmak ve diğer eşin bu varlıklara erişimini engellemek.
Bu tür ekonomik şiddet, genellikle kişilerin bağımsızlıklarını ve özgüvenlerini zedeleyerek onları sosyal ve ekonomik olarak izole eder. Evlilikte ekonomik şiddet, somut olayların evlilik birliğini ne derece etkilediğine göre değerlendirilmeli ve her olayın kendine özgü koşulları göz önünde bulundurularak ele alınmalıdır.
3. Evlilikte Ekonomik Şiddet Boşanma Sebebi Mi?
Evlilikte ekonomik şiddet, bir eşin diğer eş üzerinde ekonomik kontrol kurarak, onun maddi kaynaklarını sınırlayarak veya bu kaynaklardan mahrum bırakarak uyguladığı şiddet türüdür. Türkiye'deki yargı kararlarına göre, ekonomik şiddet, kadınların kişilik haklarına yönelik bir saldırı olarak değerlendirilmektedir ve boşanma gerekçesi olarak kabul edilmektedir.
Bu tür şiddet, çeşitli şekillerde kendini gösterebilir:
· Maddi Kaynakların Kontrolü: Eşlerin kazandığı paranın kontrol edilmesi veya bu paranın harcamalarına kısıtlama getirilmesi.
· Çalışma ve Kariyer Engeli: Bir eşin zorla çalıştırılması veya kariyerinin kısıtlanması, ya da çalışmaktan alıkonulması.
· Maddi Destek Yetersizliği: Kişisel ihtiyaçların karşılanması için maddi destek sağlanmaması veya sağlık giderlerinin karşılanmaması.
· Ev İhtiyaçlarına Yetersiz Destek: Aile konutunun bakım ve ihtiyaçları konusunda cimrilik veya eksik destek sağlanması.
Bu uygulamalar, genellikle kadının ekonomik bağımsızlığını engeller ve onu maddi olarak bağımlı hale getirir. Yargı kararlarında, evlilikte ekonomik şiddet, kadının yıllarca süren ev içi emeğinin yok sayılması ve maddi olarak desteklenmemesi olarak değerlendirilir. Bu nedenle, ekonomik şiddet uygulayan eş, boşanma davalarında kusurlu olarak kabul edilebilir.
4. Ekonomik Nedenlerle Boşanmada Tazminat İstenebilir Mi?
TMK’nın 174. maddesi, boşanma davalarında maddi ve manevi tazminat taleplerini düzenler. Bu maddeye göre, tazminat talebinde bulunan tarafın diğer tarafa göre daha az kusurlu veya kusursuz olması gerekmektedir. Boşanma davalarında tazminat hakkı, belirli eylemlerden kaynaklanmak yerine, mahkeme tarafından değerlendirilen olayların tümüne göre belirlenir. Ekonomik şiddet gibi durumlarda da tazminat talep edilebilir, ancak bu tür durumlarda tazminat talep eden tarafın diğer taraftan daha az kusurlu olması gerektiği göz önünde bulundurulur.
Örneğin, bir eş ekonomik şiddet uygulamışsa ve bu durum boşanma kararını etkileyen bir unsur olarak değerlendirilirse, tazminat talep eden tarafın bu ekonomik şiddeti oluşturma konusunda kusurlu olmaması gerekir. Mahkeme, ekonomik şiddet gibi durumların kusurluluk oranlarını değerlendirirken, olayların tümünü dikkate alarak adil bir karar vermeye çalışır.
5. Evlilikte Ekonomik Şiddet Suç Mudur?
Ekonomik şiddet, genellikle aile hukuku çerçevesinde boşanma gerekçesi olarak değerlendirilse de, ceza hukuku açısından doğrudan bir suç tanımı yapılmamıştır. Ancak, ekonomik şiddet çeşitli ceza hukuku suçlarıyla birleştiğinde, bu durum hem aile hukuku hem de ceza hukuku açısından değerlendirilebilir.
Ekonomik Şiddet ve Ceza Hukuku
· Aile Hukuku Açısından: Evlilikte ekonomik şiddet, boşanma gerekçesi olarak kabul edilebilir. Örneğin, bir eşin ekonomik sorumlulukları yerine getirmemesi veya diğer eşin maddi kaynaklara erişimini kısıtlaması, boşanma davasında kusur olarak değerlendirilebilir ve tazminat talebine neden olabilir. Ancak, bu durum Ceza Kanunu'nda doğrudan bir suç olarak tanımlanmaz.
· Ceza Hukuku Açısından: Eğer ekonomik şiddet, ceza hukuku kapsamında tanımlanmış suçlarla birlikte gerçekleşirse, bu eylemler cezai sorumluluğa yol açabilir. Örneğin:
· Hakaret: Kişinin ekonomik durumuna dair sözel hakaretler, ceza hukuku kapsamında hakaret suçu oluşturabilir.
· Fiziki Şiddet: Ekonomik şiddetle birlikte fiziksel şiddet uygulanıyorsa, bu durum ceza hukuku açısından şiddet suçu oluşturur.
· Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma: Eğer ekonomik şiddet, kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak şekilde uygulanıyorsa, bu eylem ceza hukuku kapsamında kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçu olarak değerlendirilebilir.
6. Evlilikte Ekonomik Şiddet Türleri Nedir?
Evlilikte ekonomik şiddet, boşanma davaları kapsamında önemli bir gerekçe olarak değerlendirilebilir ve çeşitli türleri ve eylemleri içerebilir. Ekonomik şiddet, bir eşin diğer eşin ekonomik kaynaklarına erişimini kısıtlayarak veya tamamen engelleyerek ona zarar vermeyi amaçlayan davranışları içerir. Boşanma davalarında ekonomik şiddet türleri ve eylemleri somut olayın özelliklerine göre değerlendirilir ve mahkeme tarafından karar verilir.
Evlilikte Ekonomik Şiddet Türleri
· Gelir Kontrolü: Bir eşin diğer eşin gelirine tamamen hakim olması, harcamalarını denetlemesi veya harcamalarına izin vermemesi. Bu, bir eşin diğerinin finansal bağımsızlığını kısıtlar.
· Maddi Kaynakların Kısıtlanması: Eşlerden birinin diğerine yeterli maddi kaynak sağlamaması, onu maddi olarak bağımlı hale getirmesi ve ihtiyaçlarını karşılamasını engellemesi.
· Çalışma Hakkının Engellenmesi: Bir eşin diğerinin çalışmasını engellemesi, iş bulmasını zorlaştırması veya kariyerine müdahale etmesi.
· Borçlandırma: Eşlerden birinin diğerini rızası olmadan borçlandırması veya onun adına kredi kullanması.
· Mallar Üzerinde Tek Taraflı Hak İddiası: Ortak mülkiyet veya diğer maddi varlıklar üzerinde tek taraflı kontrol kurmak ve diğer tarafın bu varlıklara erişimini engellemek.
· Kişisel İhtiyaçların Karşılanmaması: Eşlerden birinin diğerinin sağlık giderlerini, kişisel ihtiyaçlarını veya aile konutunun ihtiyaçlarını karşılamaması.
Boşanma Davalarında Ekonomik Şiddet
Evlilikte ekonomik şiddet nedeniyle boşanma davalarında, hakimin eylem ve durumları ekonomik şiddet olarak kabul edip etmeyeceği, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilir. Bu durum, mahkemenin delil ve bilgiye dayanarak, ekonomik şiddetin evlilik birliğini temelden sarstığına ve kişilik haklarına saldırı oluşturduğuna karar vermesine bağlıdır.
Ekonomik şiddetin somut olaylarda nasıl değerlendirileceği, her davanın kendi özel koşullarına ve delillerine bağlıdır. Aile mahkemesi hakimi, ekonomik şiddet iddialarını dikkate alarak boşanma davasında gerekli kararları verir.
