Son dönemde özellikle gençlerde sıklıkla görülen sanal kumar bağımlılığı, bireylerin sosyal hayatını olumsuz yönde etkilemenin yanı sıra maddi zorluklara da yol açıyor. Psikolog Öğr. Gör. Berk Efe Altınal, “Türkiye’de kumar oynatmak ya da kumar oyunlarına ortam sağlamak kanunen suç sayılsa da kumarın geleneksel biçimlerinin ötesine geçen yeni, şansa dayalı kazanç vaat eden bir dizi platform ortaya çıktı” dedi.
İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ), Sağlık Bilimleri Fakültesi (SBF), Çocuk Gelişimi Bölümü Öğr. Gör. Berk Efe Altınal, çevrim içi kumar platformları, kayıp ve kazanç ihtimalinin yüksek olduğu risk içeren bazı kripto para işlemleri ve video oyunlarında yer alan ‘loot box’ uygulamaları gibi yeni formların yanı sıra yasal olarak geçmişten beri sürdürülen şans ve bahis oyunlarının da artık internet ortamına taşınarak çok daha kolay erişilir hale geldiğini belirtti.
“Erişim kolaylığı bağımlılık riskini artırıyor”
Öğr. Gör. Berk Efe Altınal “Kumar ve şans oyunları bağımlılığı ile ilgili araştırmalar, bağımlılık riskini artıran en önemli unsurlardan birinin erişim kolaylığı olduğunu belirtiyor. İnternet ve akıllı cihazların kullanımının yaygınlaşmasıyla kumar ve şans oyunlarına zaman ve mekân fark etmeksizin erişim sağlanabiliyor. Bu sebeple bağımlılık oluşturma riski de geçmişe kıyasla çok daha büyük boyutlara ulaştı” dedi.
Yapılan araştırmaların çevrim içi platformların bağımlılık geliştirmeye yatkın kişileri hedef alacak şekilde tasarlandığını gözler önüne serdiğini belirten Altınal, “İnternet ağının sağladığı uluslararası erişim imkânlarıyla kamusal denetlenebilirliği çok daha düşük olan bu platformlar ‘Kumar Oynama Bozukluğu’ olarak bilinen bağımlılığın daha geniş bir nüfus içerisinde yaygınlaşması riskini arttırıyor” ifadelerini kullandı.
“Heyecan elde etmek için harcanan para miktarı sürekli artırılıyor”
Öğr. Gör. Berk Efe Altınal, psikiyatrik tanı kılavuzu (DSM) içerisinde hem de Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir bağımlılık olarak tanımlanan ‘Kumar Oynama Bozukluğu’na sahip kişilerin, heyecan elde etmek için kumar oynamak amacıyla harcanan para miktarını sürekli arttırmaya ihtiyaç duyduğunu belirtti. Altınal, “Bağımlılık geliştiren kişiler kumar oynamayı azaltmaya veya durdurmaya çalıştığında huzursuzluk veya sinirlilik hissine kapılır ve bu azaltma ve durdurma girişimleri sürekli olarak başarısızlıkla sonuçlanır “ dedi.
“Bağımlılık, kişinin iş hayatına ve ilişkilerine zarar verebiliyor”
Bağımlı kişinin zihni çoğu zaman kumarla meşgul olduğunu belirten Berk Efe Altınal, “Bu meşguliyet, geçmiş kumar deneyimlerini zihninde tekrar yaşama, oyunların tekrar tekrar analizlerini yapma, bir sonraki kumar oynama girişimi planlama, kumar için para bulmanın yeni yollarını düşünme gibi birçok farklı şekil alabilir. Bunların yanı sıra, olumsuz hislerle baş etmek için ve kumarda kaybedilen parayı telafi etmek için yeniden kumara yönelmek, kumarla ilgili faaliyetlerini gizlemek için yalana başvurmak ve kumar sebebiyle iş hayatının, arkadaşlıklarının ve diğer ilişkilerinin zarar görmesi ve bozulan maddi durum sebebiyle başkalarına bel bağlamaya başlamak bu bağımlılıkla ilişkili” dedi.
“Terapi ile bağımlılıktan kurtulmak mümkün”
Öğr. Gör. Berk Efe Altınal, kumar oynama bozukluğunda müdahalenin bireysel terapi ve dayanışma grupları aracılığıyla yapıldığını belirtirken, “Bireysel terapide, kişinin kumar oynama probleminin kökenlerine göre davranışçı, bilişsel davranışçı, motivasyonel terapi gibi bir dizi terapi yöntemine kullanılabilir. Bu terapi yöntemlerinin yanı sıra ‘Anonim Kumar Oyuncuları’ gibi dayanışma gruplarından da yararlanılır” sözlerini kullandı.
“Kumar oynama bozukluğunun toplumsal boyutu göz ardı edilmemeli”
Kumar oynama bozukluğunu sadece bireysel düzeyde bir problem olarak görmek yetersiz olacağını belirten Altınal, “Bu bağımlılığı geliştirmiş kişilere yönelik bireysel terapilerin yanı sıra meselenin toplumsal yönünü göz önünde bulunduran toplum sağlığı müdahaleleri büyük öneme sahiptir. Bunların arasında genel mental sağlık bilinci oluşturulması, risk alma davranışının engellenmesi eğitimleri ve gençlere yönelik eğitim programlar gibi koruma programlarının yanı sıra şans oyunları ve benzer sektörlerin regülasyonu ve denetlenmesi de sayılabilir. Ayrıca risk altında olan grupların tespiti ve hali hazırda bağımlılık geliştiren kişilerin başvurabileceği danışmanlık kanallarının oluşturulması da bu toplum sağlığı müdahaleleri arasındadır” dedi.
Öğr. Gör. Berk Efe Altınal, tüm bu toplum sağlığı önlemlerini, kumar ve şans oyunlarının çevrim içi platforma taşınarak daha geniş kitlelere eriştiğinin bilincinde olarak almanın içinde bulunduğumuz dönemde daha da büyük önem taşır hale geldiğini dile getirdi.
