Bedelli askerlik, Türkiye'de birçok genç için askerlik görevini daha kısa sürede ve kolaylıkla tamamlayabilme fırsatı sunan bir uygulamadır. Ancak, bedelli askerlikten yararlanarak işten ayrılmayı planlayan birçok çalışan, kıdem tazminatı hakkı konusunda belirsizlik yaşamaktadır. Peki, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiler kıdem tazminatı alabilir mi? Bu yazıda, bedelli askerlik sebebiyle işten ayrılan işçilerin kıdem tazminatı haklarına dair merak edilen soruları cevaplayacağız.
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Kıdem tazminatı, iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçinin, belirli şartlar altında işten ayrıldığında hak kazandığı bir tazminattır. Kıdem tazminatının amacı, işçinin iş hayatında geçirdiği süre zarfında ekonomik olarak korunmasını sağlamak ve iş değişiklikleri sırasında maddi bir güvence sunmaktır. İşçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti kadar kıdem tazminatı ödenir. Ancak kıdem tazminatı alabilmek için iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi gerekmektedir.
BEDELLİ ASKERLİK VE KIDEM TAZMİNATI HAKKI
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, askerlik görevi nedeniyle işten ayrılan işçiler kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu durum, bedelli askerlik için de geçerlidir. Bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan bir işçi, kıdem tazminatını alabilir. Kanuna göre askerlik, zorunlu ve devlet tarafından talep edilen bir görev olduğu için, bu nedenle işten ayrılan işçiye kıdem tazminatı ödenmelidir.
Bedelli askerlik de bir askerlik görevi olduğundan, işçinin bu uygulama kapsamında işten ayrılması halinde kıdem tazminatı hakkı doğar. Bu kapsamda, bedelli askerlik için iş yerinden ayrılan bir işçi, kıdem tazminatı talep edebilir. İşçinin kıdem tazminatını alabilmesi için en az bir yıl süreyle aynı iş yerinde çalışmış olması gerekir.
KIDEM TAZMİNATI NASIL TALEP EDİLİR?
Bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılacak olan işçi, kıdem tazminatı almak için işverene durumu yazılı olarak bildirmelidir. İşçi, askerlik celp belgesi ile birlikte işverene kıdem tazminatı talebini sunabilir. Bu talep, işçinin askerlik görevini yerine getireceği tarihten önce yapılmalı ve işverene makul bir süre tanınmalıdır. İşveren, işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması durumunda kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.
KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI
Kıdem tazminatının hesaplanmasında işçinin brüt ücreti esas alınır. Brüt ücretin içine işçinin maaşı dışında aldığı yan haklar ve ek ödemeler de dahil edilir. Yol yardımı, yemek parası, primler gibi yan haklar kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır. İşçi, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt maaş tutarında kıdem tazminatı alır. Eğer işçi bir yıldan fazla çalışmışsa, tam yıllar dışında kalan aylar da hesaplamaya dahil edilir.
İŞVERENİN KIDEM TAZMİNATI ÖDEMEMESİ DURUMUNDA NE YAPILIR?
Eğer işveren, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiye kıdem tazminatı ödemeyi reddederse, işçi yasal yollara başvurabilir. Bu durumda işçi, İş Mahkemesi'ne dava açarak kıdem tazminatı talebinde bulunabilir. Ayrıca, bir iş hukuku avukatı ile çalışarak süreç daha sağlıklı bir şekilde yürütülebilir. İşçinin hak kaybına uğramaması için yasal sürelere dikkat etmesi ve haklarını koruyabilmesi için hukuki destek alması önemlidir.
SONUÇ
Bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan işçiler, kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre askerlik, işçinin kıdem tazminatına hak kazanabileceği durumlardan biridir. Bedelli askerlik de bir askerlik hizmeti olduğu için işçiler bu haklarını kullanabilirler. Kıdem tazminatı talebi için işçinin en az bir yıl aynı iş yerinde çalışmış olması ve işverene durumu yazılı olarak bildirmesi yeterlidir.
