Antik çağlardan günümüze şifa kaynağı olarak bilinen asırlık tariflerin yer aldığı ’Antik Çağdan Günümüze Muğla Mutfağı’ kitabının ön lansmanı ve tadım etkinliği Muğla’nın Marmaris ilçesinde yapıldı. Muğla Valisi İdris Akbıyık, Muğla’nın antik kentlerinden çıkan kaynaklar ışığında ve köy köy araştırılarak geçmişten günümüze kadar gelen tatların tarifinin aldığı kitabı Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü Neşe Çıldık’a takdim ederek Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’a hediye olarak gönderdi.
41 yemek tarifi ve antik dönem bilgilerini içeren 260 sayfalık "Antik çağlardan günümüze Muğla Mutfağı" kitabı, Muğla Valiliği koordinesinde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin öğretim görevlilerinin, valilik ekiplerinin, arkeologların, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün ve özel iştiraklerin katılımı ile ortaya çıkartıldı. Muğla’nın ülkemizde en çok arkeolojik kazı yapılan iller arasında olduğunu belirten Muğla Valisi Dr. İdris Akbıyık, Muğla’nın tarihi kültürel zenginliklerinin ortaya çıkarılması için yapılan bilimsel araştırmalarda elde edilen bilgilerle derlenen bu kıymetli eserin meydana getirilmesi ve kadim yemek kültürümüzün yaşatılması için emeği geçenlere teşekkür ederek kitapta yer alan toplamda 23 çeşit yemek, tatlı ve şerbetlerin tadına baktı.
Marmaris Yat Limanı’nda bulunan bir restoranda düzenlenen tanıtım ve tadım toplantısına Muğla valisi İdris Akbıyık, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü Neşe Çıldık, Marmaris Kaymakamı Nurullah Kaya, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Turhan Kaçar, İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Toprak, Muğla Sanayi ve Ticaret Odası (MUTSO) Meclis Başkanı H. Koray Özcan, valilik görevlileri ve kitabın oluşturulmasında görev alanlar katılım sağladı. Kitapta görev alanlar sırası ile yemekler geldikçe hangi dönemden geldiği ve Muğla’nın hangi yörelerinde daha çok yapıldığını anlattı.
‘Gastronomi turizmi adına ses getirecek bir kitap’
Muğla Valisi İdris Akbıyık kitap projesi ile ilgili verdiği demeçte ‘’Proje çok değerli, Antik çağlardan günümüze Muğla Mutfağı, Üniversitemizin, Kültür Turizm Müdürlüğümüzün, odalarımızın destekleriyle, Valiliğimiz koordinesinde akademisyenlerimizin çalışmaları ile yazıldı. Malum Muğla özelikle arkeolojik kazılar açısından Türkiye’de en çok kazı yapılan ilimiz. Orada kazıları yöneten hocalarımızın yine içinde olduğu proje ekiplerimizin, değerli akademisyenlerimizin içinde olduğu kolektif bir uzun çalışmanın ürünü Antik çağdan günümüze Muğla mutfağı. Burada şu anda 41 tane tarif var, arkadaşlarla yaptığımız sohbette bu kitabımızın devamı gelecek. Bu kitabımızın çok ses getireceğini umuyoruz. Hem gastronomi turizmi anlamında hem de bizim bu geniş yemek kültürümüzün yaşatılması anlamında bu tarifler hepsi altın değerinde. Ben tüm emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Biz 81 il valiliğine bakanlarımızla özellikle Kültür Turizm Bakanımıza kitabı ulaştıracağız. Türk Mutfağı Haftası’nda birçok etkinlikler yapılıyor. Türk Mutfağı Haftası’nda hem kitabımızın lansmanını yapacağız hem de bir organizasyonla benzer mini programın daha geniş Türkiye medyasının da yine ilgili şeflerin de olacağı bir yerde sunarak birkaç ilçemizde etkinlik yapacağız" dedi.
‘Marmaris balının da kullanıldığı lezzetleri geleceğe taşımaya hazırız’
Marmaris Kaymakamı Nurullah Kaya ‘’Bu akşam hem Muğla’mızı hem Marmarisimizi bir kez daha ağız tadıyla tanıma imkanımız oldu. Biz bu akşam Muğla Valiliğimizin uhdesinde ve liderliğinde Ticaret Odamız, Üniversitemiz, Kültür Turizm İl Müdürlüğümüz ve sektörün duayen firmalarıyla beraber bu kitabı bir araya getirdik, hayata kavuşturduk ve antik çağdan günümüze Muğla mutfağını tanıtma ve tanıma imkanına kavuşmuş olduk. Aynı zamanda bu kitabın bir özelliği de esin kaynağı kazılarımızın devam ettiği antik yerleşim yerinde bulunan eserlere, ürünlere dayanıyor. Dolayısıyla burada tamamıyla gerçek yatıyor. Burada insanlık tarihinin bir özeti var ve biz de bu aldığımız mirası gelecek yıllara taşımak adına Marmaris’i de lezzetlerini, balı başta olmak üzere katmak kaydıyla geleceğe taşımaya hazırız’’ sözlerini kullandı.
‘Gastronomi turizminde bir ilke imza atıldı’
Kitap projesinin koordinatörü Muğla Valiliği Proje Ofisi’nde görevli Doçent Doktor Buket Ballıel Ünal kitap ile ilgili ‘’Antik Çağdan Günümüze Muğla Mutfağı kitabının oluşturulmasında proje koordinatörü olarak görev yaptım. Kitabımız 260 sayfadan oluşup 41 tariften oluşmakta. Kitabımızın en önemli özelliği güçlü bir ekiple ve iyi paydaşlarla güzel Muğla’mızın tüm paydaşlarıyla birlikte hazırlanmış olması. Ekibimizin güçlü olması ve birçok kurumun yer alması, Muğla’daki tüm kazı başkanlarının içerisinde olması kitabımızın kaynağının ve temelinin, içeriğinin, literatürünün güçlü olduğunu bir göstergesi. Bu bağlamda biz Muğla Gastronomisi ile birlikte ekibimizle gastronomi turizminde bir ilke imza atıyoruz ve bu projemizin kitabımızın genişletilmiş baskılarıyla ve yapacağımız birçok projeyle Muğla adına ve ülkemiz adına çok daha iyi işler yapacağımıza inanıyoruz’’ dedi.
‘Bu kitap projesi bölgede istihdam oluşturmak adına önem taşıyor’
Kitabın oluşturulma sürecinde özel paydaş olarak dahil olan ve yazar ve editör olarak görev alan girişimci Ece Baysal ‘Biz özel sektörde özellikle bölgemizin gastronominin gelişmesi için çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Burada hem eser oluşturma anlamında hem ürünler geliştirme anlamında çalışmalarımız olduğu için projede de sağ olsunlar valilik ve proje koordinatörümüz özel sektörden bize yer verdiler. Bu anlamda projemizin hem görsel çalışmaları hem yazarlık ve editörlük kısımlarında projeye katkı verdim. Bu projenin önemini vurgulamak gerekirse bölgemizin gastronomi turizminde özellikle zengin arkeoloji kültürü ve mutfak kültürünün bütünleşip ülkemizdeki misafirlere ve yabancı misafirlere tanıtılması açısından çok önemli. Ayrıca bu eser bizim yürüttüğümüz bir projenin başlangıcını da oluşturuyor. Bu anlamda bu eserle ortaya çıkan tariflerin ve ürünlerin ilerleyen dönemde sürdürülebilir şekilde üretilmesi ve bu anlamda istihdam oluşturulup bölgenin ürünlerinin markalaşması sağlamak açısından da bir ilk adımını atmış olduk. Bu şekilde bölgemizdeki gastronomi turizminin de ayaklanmasına katkı sağlayacak’’ şeklinde konuştu.
‘Kazılardan çıkan envarterler kitaba ışık tuttu’
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Görevlisi Arkeolog Alper Gölbaş ‘’Muğla, Türkiye’de en fazla arkeolojik kazı yapılan il konumunda. Şu anda burada kazı yapan çok değerli hocalarımız var. Hocalarımızın her birine valilik kanalıyla yazı yazarak ellerinde bulunan Antik Çağ’dan günümüze Muğla mutfak kültürüyle ilgili bilgi ve belgeleri bize ulaştırmaları istedik. Hocalarımızdan gelen dönüşler ışığında hem arkeolojik kazı alanlarında bulunmuş olan eski ürünleri, hem bunları pişirmede kullandıkları çanak çömlek vesaire gibi ürünleri topladık. Bunun dışında da antik çağ yazarlarının yazdığı tarifler var. Hem Roma döneminden, hem Antik Yunan’dan hem daha yakın dönemlerden bunlara ulaşmayı başardık. Ulaşabildikleri bize ulaştık, öyle ifade edeyim. Ve şu anda da 41 tane tarifi toplamda kitabımızda herkese ulaştırmaya çalışıyoruz’’ şeklinde konuşarak kitapta Karya kültüründen, Likya kültüründen, Roma döneminden, Helenistik dönemden. Bunun dışında Bizans döneminden ve Osmanlı döneminden yemeklerin olduğunu belirtti.
‘Bu kitap daha ilk etap ‘
Kitabın gastronomi araştırmalarını yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ortaca Meslek Yüksekokulu Aşçılık Programı’nda öğretim elemanı Selma Atabey ‘Tarihe baktığımız zaman gastronominin günümüze gelene kadar nasıl bir değişim geçirmiş, bugüne kadar neler yaşanmış ve bugüne nasıl ulaşmışlar araştırmaya çalıştık. Bulunduğumuz coğrafya tarihi anlamda da göçleri ile de coğrafi şartlarıyla da oldukça zengin bir bölge, bir coğrafya. Antik dönemden günümüze gelene kadar geçirmiş olduğu bu bölgede yaşamış olan medeniyetlerin bizlere kazandırmış olduğu yiyecek içecekleri de bu kitabımıza dahil etmek istedik. Tabi ki çok zengin bir mutfağımız var bunlarla sınırlı değil ama ilk etap olarak düşünürsek bugün için kırk bir çeşit yemeğimizi özellikle kitabımızda yer verdik. Bundaki temel kriterimiz de şu oldu seçimi yaparken o günden bugüne kadar ne kadar değişmiş? Değişmeyen tariflerimiz var mı? Ve bu tariflerin bugüne gelişinde eğer değişmiş ise ne şekilde bir değişim geçirmiş de vurgulamaya çalıştığımız bir araştırma oldu. ‘’ diyerek kitabın devamının geleceğini belirtti.
Yapılan tadımda antik çağlardan ve geleneksel olan Muğla’nın tüm ilçe ve köylerinden araştırılarak yapılan yemeklerden : Başlangıç: Kereviz ve kişniş ile harmanlanmış Milas Zeytinyağı soslu Gaba Hamurlu Ula Sarımsağı ile hazırlanmış Moreteum Defrutun sosu ile hazırlanmış Karacasöğüt Domatesi Dalyan Narı ile hazırlanmış Nardenk soslu salata Midye Pilaki Gökova Buğdayı ile hazırlanmış Teganitai Kaunos Tuzu ile hazırlanmış Botarga Köyceğiz Sığlası ile hazırlanmış yoğurtlama Sala Cattabia Turgut Yer fıstığı ve Datça Bademi ile hazırlanmış Omlet Ana Yemek: Marmaris Çam Balı ile hazırlanmış Ballı Mantar Muğla Çam Balı ile hazırlanmış Ballı Karides Köyceğiz Çıntarı ile hazırlanmış Eğşileme Çıntar Dalyan Tuzu ve Balığı ile hazırlanmış Kişniş Kaplı Balık Yöresel Peynir ve Milas Zeytinyağlı Çipura Ortaca Limonu ile hazırlanmış Eğşileme Balık Tatlı: Gökova Susamı ve Marmaris Çam Balı ile hazırlanmış Gıyam Kavaklıdere Cevizi ile hazırlanmış Nar Lokumu Datça Bademi ile hazırlanmış İncir Uyutma Gökova Susamı ile hazırlanmış Globi İçecekler: Dalyan Narı ile hazırlanmış Nar Şerbeti Fethiye Üzümü ile hazırlanmış Üzüm Şerbeti Muğla Çam Balı ile hazırlanmış Sirkencübin servis edildi.
