Peki, işten istifa eden bir çalışanın da tazminat alması mümkün mü? Sosyal güvenlik sistemi, bazı özel koşullarda istifa eden çalışanlara kıdem tazminatı alma hakkı tanıyor. Bu yazımızda, tazminat alabilmek için kullanılabilecek 5 farklı yöntemi ele alacağız.
1. Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma
Kadın sigortalı çalışanlar, evlilik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirler. Bu haktan yararlanmak için, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde evlilik cüzdanıyla işverene başvuru yapılması gerekmektedir. Ancak, hamilelik ya da doğum sebebiyle işten ayrılma durumları istifa olarak değerlendirildiğinden bu hallerde tazminat ödenmemektedir.
2. Emeklilik Hakkı Kazanmak
Emeklilik hakkı elde eden çalışanlar da istifa ederek kıdem tazminatı alabilir. Bu durum için, sigortalı çalışanların belirli bir prim ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmeleri gerekmektedir. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olup 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini tamamlayan çalışanlar, işten ayrıldıklarında tazminat alabilir. Ayrıca, EYT düzenlemesi ile emekli olma hakkı kazananlar da kıdem tazminatını alabilir.
3. Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılma
Askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan çalışanlar, kıdem tazminatını alabilirler. Hem bedelli askerlik yapanlar hem de normal askerlik yapanlar bu haktan yararlanabilir. Ancak, askere gidecek kişilere ihbar tazminatı ödenmemektedir.
4. Tehlikeli İş ve Hastalık Riski Nedeniyle İşten Ayrılma
İşçinin sağlığını tehdit eden veya hayatını tehlikeye atan bir işte çalışması durumunda, işçi haklı fesih hakkı kazanır. Eğer işyerinde bulaşıcı bir hastalık riski varsa veya iş yerinde zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa, işçi tazminat hakkına sahip olur. Ayrıca, işyeri başka bir bölgeye taşındığında, işçi yeni adrese gitme zorunluluğu olmadığından, kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir.
5. Haklı Sebeplerle İşten Ayrılma
İşveren tarafından yapılan hakaret, mobbing, cinsel taciz gibi durumlar işçiye haklı fesih hakkı verir. İşçi, işverenin kötü muameleleri sonucu iş akdini feshederse, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. 4857 sayılı İş Kanunu’nda, işçinin haklı sebeplerle işten ayrılabilmesi için belirli durumlar sıralanmıştır. Bunlar arasında işverenin sözleşmenin esaslı noktalarına dair yanlış bilgiler vermesi, işçinin şeref ve namusuna dokunan davranışlarda bulunması gibi durumlar yer alır.
Güncel Kıdem Tazminatı Tutarları
| Kıdem Tazminatı Tutarı | Asgari Ücret Tabanı (2024) | Asgari Ücret Tavanı (2024) |
|---|---|---|
| Taban Tutarı | 19.850 TL | 35.058 TL |
| 2024 Zammı İle Tavan | 20.500 TL | 40.000 TL |
Sıkça Sorulan Sorular
- 1. İstifa ederek tazminat almak mümkün mü?
- Evet, ancak belirli koşullar altında istifa ederek kıdem tazminatı almanız mümkündür. Yukarıda bahsedilen haklı sebeplerle işten ayrılma, askerlik, evlilik gibi durumlar bu hakka imkan tanır.
- 2. Kıdem tazminatı alabilmek için hangi koşullar gereklidir?
- İşyerinde en az 1 yıl çalışmanız gerekmektedir. Ayrıca, tazminat alabilmek için iş akdinin işverenin kusuru ile sonlanması gerekmektedir, ancak bazı durumlarda istifa ile de tazminat hakkı doğar.
- 3. Kıdem tazminatının güncel tavanı nedir?
- 2024 yılı itibarıyla kıdem tazminatının tavanı 40.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu miktar, her yıl asgari ücret zammı ile artmaktadır.
İstifa ederek kıdem tazminatı almak, belirli koşullar altında mümkün olsa da, çalışanın haklarını bilmesi ve bu haklardan yararlanabilmesi için iş yasalarını ve ilgili prosedürleri dikkatlice takip etmesi gerekir. Bu bilgiler, istifa ederek tazminat almak isteyen çalışanlar için önemli rehberlik sağlamaktadır.