Muhtemelen dünyadaki çoğu insan, 'çok ama çok parası olan fakir biri gibi yaşamak istiyordur' diye düşünüyorum. Şuna da çok büyük samimiyetle inanıyorum ki, yine 'dünyadaki çoğu insan, söz konusu olan şey para olunca aynı tanrıya ibadeti tercih ederler.' İşte bu gibi nedenler dolayısı ile, dünyada ekonomik krizler hiç eksik olmaz.
Türkiye'nin ekonomik krizleri genelde, kamu ve özel sektör borcu ve adaletsiz gelir dağılımı nedeniyledir. İşin ilginç yanı bu iki konu, birbiri ile fazlası ile ilgilidir. Gelir dağılımı adaletli olmadığı için düzgün vergi toplanamamakta ve dolayısı ile de borçlar düzgün ödenememektedir. Para gübre gibidir, toprağa saçılmadıkça faydası görülmez... Bunu herkes bilir ama kimse uygulamaz ve bu nedenle de krizler kronik hal alır.
Krizlerin hepsi, faiz ya da döviz yükselmekte olduğu dönemlerde gerçekleşmiştir. Çünkü bu iki faktör birbirinin stepnesidir.
Bütün ekonomik krizler, hep her şey daha iyiye gidecekken olur. Çünkü ekonomik fren sistemi kontrolden çıkmıştır. Kazanan daha fazla kazanmak ister hale gelmiştir. Parayı seven paraya doymamaya başlamıştır.
Kalan bütün rakamsal ifadeler, sadece matematiksel tatminden ibarettir.
***
F-35'lerin üretimi Türkiye'de yapılsın istiyor musunuz? Ya da iPhone için yüzde 70'lere varan vergilerden bıktınız ve ülkemizde üretilsin mi? Hatta Samsung da, Samsun'da bir fabrika kursa iyi olur değil mi? Çin'deki üretim üsleri Türkiye'ye taşınsın ve her türlü yeni yatırım, isdihdam ve iş alanları açılsın istiyoruz, değil mi?
Türkiye'nin ekonomik krizleri genelde, kamu ve özel sektör borcu ve adaletsiz gelir dağılımı nedeniyledir. İşin ilginç yanı bu iki konu, birbiri ile fazlası ile ilgilidir. Gelir dağılımı adaletli olmadığı için düzgün vergi toplanamamakta ve dolayısı ile de borçlar düzgün ödenememektedir. Para gübre gibidir, toprağa saçılmadıkça faydası görülmez... Bunu herkes bilir ama kimse uygulamaz ve bu nedenle de krizler kronik hal alır.
Krizlerin hepsi, faiz ya da döviz yükselmekte olduğu dönemlerde gerçekleşmiştir. Çünkü bu iki faktör birbirinin stepnesidir.
Bütün ekonomik krizler, hep her şey daha iyiye gidecekken olur. Çünkü ekonomik fren sistemi kontrolden çıkmıştır. Kazanan daha fazla kazanmak ister hale gelmiştir. Parayı seven paraya doymamaya başlamıştır.
Kalan bütün rakamsal ifadeler, sadece matematiksel tatminden ibarettir.
***
F-35'lerin üretimi Türkiye'de yapılsın istiyor musunuz? Ya da iPhone için yüzde 70'lere varan vergilerden bıktınız ve ülkemizde üretilsin mi? Hatta Samsung da, Samsun'da bir fabrika kursa iyi olur değil mi? Çin'deki üretim üsleri Türkiye'ye taşınsın ve her türlü yeni yatırım, isdihdam ve iş alanları açılsın istiyoruz, değil mi?
Nah istiyoruz... İstiyoruz demek...
Şimdi sizin cebinizde, pardon hesabınızda miktarını hayal gücünüzle dahi tahmin edemeyeceğiniz kadar paranız olsa... Türkiye gibi bir ülke size "buyrun bize yatırım yapın, iş alanı açın" dese... Ne yaparsınız? Sizi sormadım... Hemen ilk tatil köyüne kapağı atarsınız da, empati yapın o para sahibi yerinde olsanız ne yaparsınız?
Bir araştırma ve danışmanlık şirketi tutarsınız ki, zaten elinizin altında böyle bir şey olur... Gönderirsiniz, araştırır. Yatırım yapacağınız ülke ile bu konularda uzman o şirketi muhatap edersiniz.
Fikrî alışveriş olur veya olmaz; ama hesap alışverişi olmak zorundadır.
İşte McKinsey olayı budur. Reis'in açıklaması ve Berat Beyin de konuyu ilk duyurması hep bu durumu anlatır.
Yok olacak olacak... Biraz zor olacak, beni yoracaksınız biraz ama "küresel ekonomi ne demek?" öğreneceksiniz.
Şimdi sizin cebinizde, pardon hesabınızda miktarını hayal gücünüzle dahi tahmin edemeyeceğiniz kadar paranız olsa... Türkiye gibi bir ülke size "buyrun bize yatırım yapın, iş alanı açın" dese... Ne yaparsınız? Sizi sormadım... Hemen ilk tatil köyüne kapağı atarsınız da, empati yapın o para sahibi yerinde olsanız ne yaparsınız?
Bir araştırma ve danışmanlık şirketi tutarsınız ki, zaten elinizin altında böyle bir şey olur... Gönderirsiniz, araştırır. Yatırım yapacağınız ülke ile bu konularda uzman o şirketi muhatap edersiniz.
Fikrî alışveriş olur veya olmaz; ama hesap alışverişi olmak zorundadır.
İşte McKinsey olayı budur. Reis'in açıklaması ve Berat Beyin de konuyu ilk duyurması hep bu durumu anlatır.
Yok olacak olacak... Biraz zor olacak, beni yoracaksınız biraz ama "küresel ekonomi ne demek?" öğreneceksiniz.