Erzurum’da son yıllarda özellikle iyiden iyiye hissedilen ulaşım sorunları Erzurum Düşünce Hareketi’nin odak noktası haline geldi. EDH tarafından Erzurum’un Ulaşım Problemleri” başlıklı bir rapor hazırlandı.
Erzurum Düşünce Hareketi (EDH) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ertaş, bölgenin ulaşım problemlerinin şehrin turizm, ekonomi, kültür, nüfus, kalkınma ve uluslararası ilişkiler açısından potansiyelini tam olarak kullanmasını engellediğine dikkat çekerek Erzurum’un ve bölgenin kara, hava, tren ve deniz yollarının bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel kalkınmasını, nüfus ve nüfuzunu, ülkenin milli güvenliği gibi birçok meseleyi ilgilendirdiğini, bu konuda EDH Yönetim Kurulu Üyesi olup daha evvel MÜSİAD Başkanlığı da yaptığı dönemde konuya dair araştırmaları olan Hüseyin Bekmez başkanlığında bir çalışma grubu oluşturduklarını, EDH olarak meseleyi etraflıca analiz ettiklerini söyledi. Yaz ve kış turizm fırsatlarına sahip kendine has arazi jeopolitiğiyle, yol ve enerji koridorlarının kavşağında bulunmasıyla, tarihi kültürel varlığıyla, Anadolu’nun Asya’ya açılan kapısı olmasıyla öne çıkan Erzurum’da ulaşım konusunda büyük sorunların olduğuna dikkat çeken EDH Başkanı Ertaş, ulaşım sorunları bölgeye, kenara itilmişlik duygusu yaşattığını belirtti.
“Ulaşım Eksiklikleri Gelişimi Olumsuz Etkiliyor”
Hüseyin Bekmez başkanlığında hazırlanan EDH’nin “Erzurum’un Ulaşım Problemleri” başlıklı raporunda “Erzurum Havalimanı, özellikle kış turizmi için önem taşıyan bir destinasyon olmasına rağmen, ulusal ve uluslararası direkt uçuşların sayısının ve sıklığının sınırlı olması, bölgeye gelen turist sayısını olumsuz etkilemekte ve ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Uluslararası bağlantı eksikliği, Erzurum’un küresel turizm piyasasındaki rekabet gücünü azalttığı gibi iş insanlarının ve yatırımcıların bölgeye ulaşımını zorlaştırarak ekonomik gelişmeyi sınırlamaktadır. Bu durum EİT 2025 Turizm Başkenti Erzurum’a yakışmamaktadır. Yetersiz kara yolu altyapısı, ticaret hacmini ve lojistik verimliliği düşürmektedir. Bunun sonucunda bölgedeki ekonomik faaliyetler yavaşlamakta ve maliyetler artmakta; kültürel ve sosyal etkileşimi sınırlanmış bölgenin, gelişimi olumsuz etkilenmektedir. Erzurum’u diğer büyük şehirlere bağlayan kara yollarının durumu ve kalitesi, doğu-batı otobanının yapılmamış olması, özellikle kış aylarında olumsuz hava koşulları nedeniyle sorunludur. Karayolu taşımacılığındaki bu zorluklar, hem yük taşımacılığında gecikmelere neden olmakta hem de seyahat güvenliğini azaltmaktadır. Erzurum’un deniz ulaşımı imkânları yok denecek kadar azdır ve demiryolu ağları da sınırlıdır. Bölgeye demiryolu ile yük ve yolcu taşımacılığının yetersizliği, lojistik ve ticaret açısından büyük bir dezavantaj oluşturmaktadır. Liman bağlantılarının eksikliği, Erzurum’un deniz ticaretine katılımını sınırlamıştır ve uluslararası ticarette rekabet gücünü azaltmıştır.” denildi.
“Karadeniz bağlantı tünellerinin tamamlanması lazım”
Pekmez, demiryolu taşımacılığının yetersizliğinin bölgesel ekonomik entegrasyonu zayıflattığını ve büyük ticaret merkezlerine erişimi zorlaştırdığını belirterek, “Bu sorunlar, Erzurum ve bölgesinin kalkınma hedeflerine ulaşmasını ve uluslararası arenada daha rekabetçi olmasını zorlaştırmaktadır. Ulaşım altyapısının iyileştirilmesi, bu problemlerin çözülmesi açısından kritik önem taşır. Bu problemler, Erzurum ve bölgesinin kalkınma hedeflerine ulaşmasını ve uluslararası alanda daha rekabetçi olmasını zorlaştırmaktadır. Ulaşım altyapısının iyileştirilmesi, bu problemlerin çözülmesi açısından kritik önem taşıyabilir. Kara ulaşımında Güneydoğu’yu Karadeniz’e bağlayan Erzurum-Bayburt yol güzergâhında bulunan Kop tüneli 2012’de başlamış ve üç yıl içinde tamamlanacağı bildirilmişti. Ulaştırma Bakanı 2021’de tünelde inceleme yapmış ve 2022’de tünelin hizmete gireceğini beyan etmişti. Karadeniz’i güneye bağlayan diğer yol güzergâhındaki Dallıkavak ve Kırık tünellerinin 10 yıldır bitirilememesi, 2017’de temeli atılan Çirişli tünelinin bitmemesi, Erzurum-Muş üzerinden Bitlis-Van yol güzergâhını 50 km kadar kısaltacak Tekman yolundaki tünelin projelendirilmesi ve yapılmasının yılan hikâyesine dönmesi; velhasıl Erzurum’un kuzey-güney bağlantı yollarını gerçekleştirilecek hiçbir tünelin bitirilip hizmete açılmaması Erzurumluda “Çevre illerde hızla yapılan alternatif güzergâhların öncelenip Erzurum yolları pasif ulaşım ağı içerisinde mi kalacak?” endişesini doğurmuştur.” dedi.
“Demiryolları sadece yük değil insanda taşımalı”
Denizin altından tüp geçitle Marmaray’ı çalıştıran, deniz üzerine hava limanları yapan, baraj inşaatlarında sayısız su tünelleri açan hükümetin Erzurum tünellerini bir an evvel bitirmesini beklediklerini anlatan Bekmez, “Basra Körfezi’nden güney illerimize kavuşan Kalkınma Yolu’nun Karadeniz bağlantısı muhakkak tarihi kavşak ve gümrük şehri Erzurum üzerinden geçirilmelidir. Ülkemizin her bölgesi otoban ağlarıyla örülmüşken Ankara-Kars otobanının halâ yapılmamış olması; mevcut kara yolda ulaşımın kasaba, köy, ilçe ve şehir gibi meskûn mahallerde 30-40 km gibi düşük hızlarda akması ve ağır trafik cezalarıyla seyahat ve ulaşımın konforunun bozulması, yük taşımacılığının ağır aksak devam etmesi merkeze uzak bölgemizin önemli ulaşım problemidir. Demiryolu taşımacılığı (yolcu ve yük taşımacılığı) tek hat üzerinden yapılmakta, ağır yük tonajları demir yolunu bozmaktadır. Hat yenileme çalışmaları bölgemizde, en son on dört yıl evvel gerçekleşmiş, geçen sürede bozulan hatlar hız limitlerinin çok düşük olmasına neden olmaktadır. Demiryolu taşımacılığı olması gerekenden çok daha uzun sürmektedir. Demiryollarımızda yük taşımacılığının ve yolcu taşımacılığının farklı hat üzerinden yapılması gerekmektedir.” şeklinde konuştu.
“Erzurum-Erzincan hızlı tren alt yapı çalışmaları başlamalı”
Bakü-Tiflis-Kars hattının sadece yük taşımacılığı için değil yolcu taşımacılığı için de kullanılmasını beklediklerini ifade eden Pekmez, “Ayrıca Batı Trakya Türklerine her türlü insan hakları ihlallerini yapan, Türkiye sınırını ve Ege denizini silahlandıran Yunanistan’a, yıllardır terör örgütlerini destekleyen ABD’ye ve Türkiye düşmanı birçok Avrupa ülkesine her türlü ulaşım serbest iken dünyanın en fakir ülkelerinden biri olup sınır kapıları kapalı olan Ermenistan’a kapıların açılması, kara ve tren yolunun aktif hale getirilmesi hem Azerbaycan’a ve Türk dünyasına ulaşımı kısaltmış ve kolaylaştırmış olacak hem de Erzurum’un da içinde bulunduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nin kalkınmasını hızlandıracaktır. Aynı şekilde yük ve yolcu taşımacılığında Horasan-Ağrı-İran demiryolu bir an evvel faaliyete geçirilmeli, İran ile gümrük antlaşmaları yapılmalıdır. Hızlı trene en çok uzak şehirler ihtiyaç duyar. T.C. Demiryolları Sivas-Erzincan hızlı tren alt yapı çalışmalarını başlamıştır. Erzurum-Erzincan hızlı tren alt yapı çalışmalarının da aynı zamanda başlamasını beklemekteyiz.” diye konuştu.