Boşanma davaları, çiftler arasındaki evlilik birliğinin sona erdirilmesinin yanı sıra, özellikle çocukların velayeti konusunda da önemli kararların alınması gereken hukuki süreçlerdir. Boşanma sırasında çocuğun velayetinin kime verileceği, çocuğun hayatını doğrudan etkileyen en önemli kararlardan biridir. Mahkemeler, velayet kararını çocuğun üstün yararı doğrultusunda belirler ve bu süreçte birçok faktörü göz önünde bulundurur. Peki, boşanma davasında çocuğun velayeti kime verilir? Boşanma avukatı na göre Bu sorunun yanıtı, çocuğun yaşı, ebeveynlerin durumu ve çocuğun menfaati gibi pek çok faktöre bağlıdır. Anlaşmalı boşanma davası nda tarafların talebine göre karar verilir.
VELAYET NEDİR
Velayet, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve genel refahıyla ilgili hak ve sorumlulukları içeren hukuki bir kavramdır. Boşanma durumunda, mahkeme çocuğun velayetini hangi ebeveyne vereceğine karar verirken, çocuğun üstün yararını gözetir. Velayet hakkı, çocuğun nerede ve nasıl yaşayacağı, hangi okula gideceği, sağlık kararlarının nasıl alınacağı gibi önemli konularda ebeveynin karar verme yetkisini içerir. Velayet hakkını alan ebeveyn, çocuğun geleceği ile ilgili birçok kritik kararı verme yetkisine sahip olur.
ÇOCUĞUN VELAYETİ KİME VERİLİR?
Boşanma davalarında çocuğun velayetinin kime verileceği konusunda belirleyici olan en önemli faktör, çocuğun üstün yararıdır. Mahkemeler, çocuğun fiziksel, duygusal ve psikolojik gelişimini en iyi şekilde sağlayacak ebeveyni belirlemek amacıyla çeşitli kriterleri değerlendirir. Velayet kararı alınırken dikkate alınan başlıca unsurlar şunlardır:
1. Çocuğun Yaşı ve İhtiyaçları:
Çocuğun yaşı, velayet kararı açısından kritik bir rol oynar. Özellikle 0-3 yaş arası bebekler, annelerine daha fazla ihtiyaç duyar. Bu nedenle küçük yaşlardaki çocukların velayeti genellikle anneye verilir. Ancak çocuğun yaşı büyüdükçe, babanın da velayet konusunda hak talep edebilme olasılığı artar. Mahkeme, hangi ebeveynin çocuğun günlük bakım ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabileceğini değerlendirecektir.
2. Ebeveynlerin Maddi ve Manevi Durumu:
Mahkemeler, velayet kararını verirken ebeveynlerin maddi ve manevi durumunu da dikkate alır. Maddi açıdan çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterli gelire sahip olan, çocuğa uygun bir yaşam ortamı sağlayabilen ebeveynin velayeti alma olasılığı daha yüksektir. Ancak bu noktada, maddi durum tek başına belirleyici değildir. Ebeveynin çocuğa göstereceği ilgi, şefkat ve psikolojik destek de oldukça önemlidir.
3. Ebeveynlerin Çocuğa Karşı Tutumu:
Çocuğun hangi ebeveynle daha iyi bir ilişki geliştirdiği ve ebeveynlerin çocuklarına karşı tutumları da velayet kararında önemli rol oynar. Çocuğa karşı şiddet, kötü muamele ya da ihmal gibi olumsuz davranışlar sergileyen bir ebeveynin velayeti alması zorlaşır. Mahkeme, çocuğun duygusal ve psikolojik sağlığı için hangi ebeveynle daha güvenli bir ortamda büyüyeceğine dikkat eder.
4. Çocuğun Görüşü:
Eğer çocuk belirli bir yaşın üzerindeyse (genellikle 8 yaş ve üzeri), mahkeme çocuğun kiminle yaşamak istediğini de dikkate alır. Çocuğun görüşü tek başına yeterli olmasa da, karar sürecinde etkili bir unsurdur. Çocuğun psikolojik durumu ve hangi ebeveyni tercih ettiği gibi faktörler, mahkemenin kararını etkileyebilir.
5. Ebeveynlerin Yaşam Koşulları:
Mahkemeler, çocuğun hangi ebeveynle daha sağlıklı bir yaşam sürebileceğini de değerlendirir. Ebeveynin yaşam tarzı, yaşadığı yer, sosyal çevresi gibi unsurlar, çocuğun gelecekteki refahı açısından önemli faktörlerdir. Ebeveynin yaşam koşulları çocuğun eğitimine, sosyal gelişimine ve genel refahına uygun değilse, bu durum velayet kararını etkileyebilir.
ORTAK VELAYET MÜMKÜN MÜDÜR?
Türk hukuk sisteminde boşanma davalarında *ortak velayet* de bir seçenektir. Ortak velayet, her iki ebeveynin de çocuk üzerindeki hak ve sorumluluklarını eşit şekilde paylaştığı bir durumdur. Mahkeme, ebeveynlerin bu konuda işbirliği yapabileceklerini ve çocuğun yararına uygun bir ortam sunabileceklerini değerlendirirse, ortak velayet kararı verebilir. Ancak bu karar, ebeveynlerin anlaşmasına ve işbirliği yapabilme kapasitesine bağlıdır.
VELAYET KARARI DEĞİŞTİRİLEBİLİR Mİ?
Velayet kararı, çocuğun üstün yararı açısından gerekli görüldüğünde değiştirilebilir. Örneğin, velayet sahibi ebeveynin çocuğa karşı sorumluluklarını yerine getirmemesi, çocuğa kötü muamelede bulunması ya da yaşam koşullarının çocuğun gelişimini olumsuz etkilemesi durumunda velayet yeniden değerlendirilebilir. Ayrıca, çocuğun yaşı ilerledikçe ve koşullar değiştikçe, velayet hakkı diğer ebeveyne geçebilir.
SONUÇ
Boşanma davalarında çocuğun velayeti, çocuğun üstün yararı gözetilerek mahkeme tarafından belirlenir. Çocuğun yaşı, ebeveynlerin maddi ve manevi durumu, çocuğa karşı tutumları ve yaşam koşulları gibi birçok faktör, velayet kararında etkili olur. Mahkemeler, çocuğun fiziksel ve psikolojik sağlığını en iyi şekilde koruyacak ebeveyni belirleyerek velayet hakkını verir. Velayet kararı alındıktan sonra, çocuğun durumu değiştiğinde ya da ebeveynin koşulları değiştiğinde velayet kararı yeniden gözden geçirilebilir. Avukata soru sor özelliğini kullanarak velayet konusundaki sorularınızı yöneltebilirsiniz.